Tijd om iets op te biechten: ik heb een zwak voor dorpen. En dan bedoel ik vooral dorpen die ergens om bekend staan. Neem nou het Limburgse pareltje Thorn, dat in de volksmond ‘het witte stadje’ wordt genoemd. Woon je in Thorn, dan woon je logischerwijs -in het hoofd van vele Nederlanders- in zo’n kenmerkend witgekalkt kut huisje. Ik vind dat zo aandoenlijk.

Dichter bij huis heb je het dorpje Yde. Denk je aan Yde, dan denk je vrijwel direct aan het meisje van Yde. Een jong meisje dat ooit leefde in de IJzertijd. Na bijna tweeduizend jaar in het Drentse veen te hebben gelegen, werd het kinderlijkje in 1897 gevonden door twee arbeiders. Het is een klein feestje dat mijn schade-opname van vandaag in dit historische dorp plaatsvindt.

Het is een uitzonderlijk warme dag, met een temperatuur van zo’n 32 graden. Samen met de schadedeskundige loop ik naar de tussenwoning, gelegen aan een pittoresk grasveldje met hoge bomen. Ik zet mijn zonnebril af, veeg nog snel een paar zweetdruppels van mijn hoofd en druk op de bel. Terwijl de deskundige een opmerking maakt over het craquelé in de stuclaag boven het raam, opent een jonge vrouw de voordeur. ‘Goedemiddag heren, jullie komen vast voor de aardbevingsschade? Kom snel binnen.’ We nemen plaats aan de ovale keukentafel en ik vertel wie wij zijn en wat de bedoeling is voor vanmiddag: we fotograferen alle schades en beginnen daarbij aan de buitenkant van de woning.

Niet veel later staan wij met z’n drieën in de gesloten achtertuin van de woning, aandachtig te kijken naar gebarsten gevelstenen. Ineens vraagt de vrouw: ‘Hebben jullie misschien ook zin in een ijsje?’, waarop mijn collega al snel bedankt voor het aanbod. Ik blijf even stil en draai bedachtzaam met mijn ogen, alsof ik een ingewikkelde rekensom aan het oplossen ben. Aan de ene kant wil ik wel een ijsje, maar met mijn gevoelige tanden heb ik altijd de grootste moeite met het eten ervan. Toch hoor ik mijzelf ineens hardop ‘Ja, lekker!’ antwoorden. ‘Wil je perenijs, of een raketje?, vraagt de vrouw. Weer doe ik alsof ik de stelling van Pythagoras krijg voorgeschoteld. ‘Mmmm, een lastige keuze, maar ik denk toch dat ik meer een raketman ben’. Alsof ik de keuze maak tussen borsten en billen.

Daar sta ik dan, te klunzen met een raketje in mijn hand. Mijn voortanden doen pijn en het ijsje smelt sneller dan ik vooraf had verwacht. Het zoete ijswater raakt mijn handen. Paniek. Ik moet hier weg, en snel ook. ’Heeft u nog vragen? Anders ga ik nu verder naar mijn volgende afspraak,’ zeg ik met mijn grootste glimlach. De vrouw zegt dat ze op dit moment geen vragen heeft, en dat ze anders wel contact met mij opneemt. Fijn. ‘Bedankt voor uw tijd en we houden contact.’

Ik loop terug naar mijn auto. Samen met het raketje. Voordat ik instap, kijk ik schichtig om mij heen, of niemand mij ziet. De kust lijkt veilig. Ik gooi het half opgegeten ijsje naast een boom op de grond en moffel er met mijn voeten heel vakkundig een laag pas gemaaid gras overheen. Geen lijk, geen moord. Prima gedaan, Leon. Ik lik mijn vingers schoon, zet mijn zonnebril op en stap de auto in. Wegwezen hier.

Op de weg terug naar Groningen denk ik aan hoe het zal gaan. Over zo’n honderd jaar lopen er wandelaars langs het grasveld. Ze vinden een stokje en nemen het mee voor archeologisch onderzoek. De wetenschap zal de vondst bevestigen: het gaat om de restanten van een waterijsje. Waarschijnlijk een raket. Ooit achtergelaten, om onbekende redenen.

Iedereen die vanaf dat moment het dorp passeert zal nog maar aan één ding kunnen denken:

Het ijsje van Yde.